Uczelnia Dostępna

 Osoby z niepełnosprawnościami muszą mierzyć się z wieloma problemami często niedostrzegalnymi przez osoby pełnosprawne. Oprócz najbardziej widocznych barier architektonicznych, nierzadko spotykają się z nierozumieniem swoich potrzeb przez osoby pełnosprawne. Pomimo faktu, że w naszym kraju w ostatnich latach poprawiło się wiele w tym zakresie, wciąż istnieją pola, w których można dokonać zmian. W tym celu prowadzone są działania finansowane ze źródeł własnych instytucji i przedsiębiorstw, jak też i źródeł zewnętrznych w tym Unii Europejskiej.

Działania na rzecz jak najpełniejszego włączenia osób z niepełnosprawnościami prowadzone są również na terenie Uczelni i szkół wyższych. Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego w 2020 roku studiowało w Polsce 20248 studentów z niepełnosprawnościami, co stanowi 1,7% ogółu studentów[1], w Akademii Ignatianum w Krakowie odsetek ten wynosi 2,1%. Pomimo wyższego udziału osób niepełnosprawnych, w stosunku do ogółu, nasza Uczelnia nie ustaje w działaniach na rzecz zwiększenia liczby osób z niepełnosprawnościami studiującymi w naszych murach. Jest to istotne, gdyż wśród osób z niepełnosprawnością, które posiadają wyższe wykształcenie, jest największy odsetek osób aktywnych zawodowo tj. 38%, podczas gdy w przypadku ogółu osób z niepełnosprawnościami to zaledwie 18%[2]. Zdobycie wyższego wykształcenia jest, więc dla wielu osób sposobem na jak najpełniejsze włączenie się w życie społeczne i zawodowe Polski.

Celem ułatwienia funkcjonowania osobom z niepełnosprawnościami na AIK, od początku 2021 roku, realizowany jest projekt Akademia Ignatianum w Krakowie uczelnią dostępną dla osób z niepełnosprawnościami, finansowany ze środków Unii Europejskiej, którego kierownikiem jest Kanclerz AIK mgr inż. Sylwia Momot-Luzara, MBA. Jest to projekt, który w sposób kompleksowy odpowiada na potrzeby osób z niepełnosprawnościami, obejmujący szerokie spektrum działań infrastrukturalnych, technicznych, jak również organizacyjnych.

Działaniami, które po ukończeniu projektu będą najbardziej widoczne są niewątpliwie: budowa nowej windy, pełne dostosowanie łazienek w głównym budynku AIK do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, jak również stworzenie strefy komfortu, tj. miejsca, w którym w trakcie przerw między zajęciami, osoby z niepełnosprawnościami będą mogły odpocząć, przygotować się do zajęć wśród innych studentów. Pozwoli to na zwiększenie ich socjalizacji i większe włączenie się w życie Uczelni, a osobom pełnosprawnym na lepsze zrozumienie potrzeb swoich mniej sprawnych koleżanek i kolegów. Winda natomiast będzie wyposażona w system komunikacji tj. zapowiedź słowną informującą, na którym piętrze znajduje się winda tak, aby osoby niepełnosprawne zwiększyły swoją mobilność, a tym samym, by AIK było bardziej dostępne dla wszystkich osób. W ostatnich miesiącach 2021 roku trwały bardzo czasochłonne prace przygotowawcze, polegające na stworzeniu projektu architektonicznego, przeprowadzeniu niezbędnych prac archeologicznych, uzyskaniu uzgodnień z konserwatorem zabytków. Są to działania, bez których nie będzie możliwe przeprowadzenie samych prac budowlanych i które angażują wiele czasu ze strony pracowników AIK. Dzięki tej pracy, po przeprowadzeniu wszystkich procedur, możliwe będzie zrealizowanie samych czynności budowlanych.

            Drugim elementem jest wzmocnienie funkcjonowania biura ds. osób niepełnosprawnych. BON zajmuje się: monitorowaniem potrzeb studentów z niepełnosprawnością, jak też i ich liczby, zapewnienie dostępu do sprzętu umożliwiającego udzielanie wsparcia pracownikom AIK zarówno administracyjnym, jak i dydaktycznym, którzy pracują z osobami z niepełnosprawnościami, współpracą z psychologiem, opiekunami studentów, asystentami osób niepełnosprawnych. Pracownik BON jest też osobą, która współpracuje ze środowiskiem niepełnosprawnych studentów AIK, jak również i samorządem studenckim oraz podmiotami zewnętrznymi, które działają na rzec osób z niepełnosprawnościami. Obecnie BON znajduje się w strukturze Centrum Obsługi Studenta.

Kolejnym elementem jest zakupienie sprzętu technicznego, takiego jak drukarka brajlowska, linijka brajlowska, jak też i oprogramowania konwertującego skany dokumentów na żywy tekst. W ramach projektu, po przeprowadzeniu procedury zamówień publicznych, kupiono drukarkę brajlowską oraz linijkę brajlowską. Drukarka brajlowska pozwala na wydrukowanie wszelkiego rodzaju dokumentów, tekstów czy nawet map, przy pomocy alfabetu Braille’a. Sprzęt ten umożliwia wykładowcom przygotowanie materiałów dla osób niewidzących, jak też samym studentom na druk potrzebnych im materiałów. Linijka brajlowska, a dokładniej monitor brajlowski, jest urządzeniem ułatwiającym osobom z dysfunkcją wzroku na korzystanie z komputera. Linijka umożliwia osobom niewidzącym na czytanie tekstu wyświetlanego na komputerze, co obecnie jest niezbędne z uwagi na zmiany w funkcjonowaniu społeczeństwa i większe nastawienie na udział TIK w życiu każdego z nas. Zakupiony sprzęt znajduje się obecnie na wyposażeniu BON w Centrum Obsługi Studenta i tam też można z niego skorzystać. Dodatkowo w ramach tej części projektu trwają dalsze procedury zakupów: oprogramowania, komputerów i monitorów. W najbliższym czasie nasza Uczelnia wzbogaci się, więc o dodatkowy sprzęt.

             Nie mniej istotny od technicznego jest aspekt organizacyjny. W kwietniu 2021 roku został powołany Zespół ds. opracowania Wieloletniej Strategii Dostępności AIK. Zadaniem zespołu jest dokonanie analizy potrzeb organizacyjnych naszej Uczeni w zakresie dostępności, opracowanie docelowej wariantowej struktury przewidującej zarówno wahania poziomu finansowania, jak i liczby studentów oraz stworzenie wewnętrznych procedur funkcjonowania AIK wraz z opisem poszczególnych stanowisk pracy, procedur rekrutacji pracowników i oceny pracowników. Przygotowana została wstępna strategia, która poddana konsultacjom oraz dyskusjom pozwoli w jak najlepszy sposób przygotować przedmiotową strategię do potrzeb AIK oraz studentów z niepełnosprawnościami.

            W październiku natomiast został powołany Zespół ds. weryfikacji i opracowania modyfikacji struktury Uczelni pod kątem dostępności dla osób z niepełnosprawnościami. Celem zespołu jest przeanalizowanie już istniejących regulaminów, procedur, wytycznych i zaproponowanie stosownych modyfikacji. Zespół musiał być powołany z pewnym opóźnieniem w stosunku do Zespołu ds. opracowania strategii, gdyż zasadnym jest by Zespół ds. weryfikacji bazował na już powstałych dokumentach. Zespół składa się tak z nauczycieli akademickich, jak też i pracowników administracyjnych, co pozwoli na spojrzenie z różnych stron i wielowątkową analizę istniejących dokumentów.

           Kolejnym ważnym elementem jest dokonanie zakupu i wdrożenia na naszej Uczelni platformy do nauczania języków obcych oraz nowego systemu bibliotecznego i biblioteki cyfrowej. Systemy te mają pomóc studentom w jak najpełniejszym i najbardziej sprawnym zdobywaniu wiedzy. Platforma językowa usprawni naukę języków w sposób zdalny, co ułatwi zdobywanie wiedzy studentom mającym np. problemy z poruszaniem się. Biblioteka cyfrowa pozwoli na większe możliwości pozyskiwania materiałów zarówno potrzebnych do nauki, jak i badań. Co jest istotne w czasie, gdy świat w obliczu m.in. pandemii w większym stopniu stawia na dostęp do materiałów w formie cyfrowej. Oba systemy, więc w znaczącym stopniu ułatwią studiowanie osobom z niepełnosprawnościami. Podobnie, jak w przypadku inwestycji infrastrukturalnych, tak i w tej sytuacji wykonano bardzo wiele pracy przygotowawczej. Szczegółowe opisanie tak wymagań technicznych, jak też i merytorycznych jest o tyle istotne, że systemy muszą w jak największym stopniu odpowiadać na potrzeby Akademii Ignatianum, jej studentów i pracowników, jak również na wymogi wyjątkowo szybko zmieniającego się świata. Edukacja zdalna, edukacja cyfrowa jest, jak udowodniła pandemia zarówno w przypadku osób z niepełnosprawnościami, jak  i osób pełnosprawnych, przyszłością edukacji.

Ostatnim elementem przewidzianym w ramach projektu są szkolenia. Szkolenia przeznaczone są dla kadry dydaktycznej i administracyjnej, która ma kontakt z osobami z niepełnosprawnościami. Ich celem jest podniesienie kompetencji miękkich w przedmiotowym zakresie.

Projekt Akademia Ignatianum w Krakowie uczelnią dostępną dla osób z niepełnosprawnościami jest kompleksową odpowiedzią na potrzeby osób z niepełnosprawnościami. Dzięki połączeniu inwestycji infrastrukturalnych, technicznych, zmian w procedurach, jak również szkoleń dla kadry Uczeni zostanie osiągnięty efekt synergii związany z dostępnością uczelni dla potrzeb osób z niepełnosprawnościami, a tym samym nasza Uczenia będzie w większym stopniu otwarta na wszystkich studentów, jak również na wyzwania, które przynosi szybko zmieniająca się rzeczywistość.

Projekt Akademia Ignatianum w Krakowie uczelnią dostępną dla osób z niepełnosprawnościami, nr POWR.03.05.00-00-A024/20 dofinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój finansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Kierownik projektu mgr inż. Sylwia Momot-Luzara, MBA. Więcej informacji na stronie: https://ignatianum.edu.pl/uczelnia-dostepna

dr Grzegorz Kocot

Koordynator Projektów